حساسیت فصلی
حساسیت فصلی یک بیماری شایع در سراسر جهان است که معمولا بیماری شدیدی نیست اما بر زندگی بیمار تاثیر گذاشته و عملکرد آنها را در مدرسه و اجتماع یا محیط کار تحت تاثیر قرار میدهد. آلرژی یا همان حساسیت فصلی حالتیست که در یک فصل خاص رخ میدهد؛ بعضا به نام تب یونجه شناخته می شود. حساسیت فصلی زمانی رخ میدهد که بدن شما نسبت به یک آلرژی که معمولا در فضای باز است مثل گرده گل واکنش بیش از حد نشان دهد. این آلرژی باعث واکنش هایی به نام واکنش آلرژیک می شود. رایج ترین آلرژی هایی که باعث حساسیت فصلی می شوند عبارتند از درختان، گیاهان گرده افشانی شده با باد، گرده گل ها و علف ها. این نکته شایان ذکر است که حساسیت تنها به گرده گل و گیاهان محدود نمی شود و ممکن است افراد به خوراکی ها و غذاها و یا حتی موی حیوانات خانگی نیز حساسیت نشان دهند.اما در این مقاله سعی داریم فقط حساسیت های فصلی را مورد بررسی قرار دهیم.
چه زمانی حساسیت فصلی آغاز می شود؟
زمان شروع حساسیت فصلی بستگی به این دارد که محرکی که بدن شما نمیتواند آن را تحمل کند و بعنوان آلرژی میشناسد در چه فصلی وجود داشته باشد و طبیعتا زمان شروع حساسیت فصلی برای افراد مختلف متفاوت است . اما نکته ای که وجود دارد این است که حساسیت های فصلی در زمستان و فصل سرما کمتر مشاهده می شوند.اگر بدن شما فقط به یک ماده محرک حساس باشد ممکن است هرسال برای چند هفته یا چند ماه حساسیت را تجربه کنید اما اگر حساسیت شما توسط چند محرک مختلف ایجاد شود ممکن است برای دو یا چند فصل با حساسیت فصلی درگیر باشید.معمولا فصل بهار وتابستان زمانیست که بعلت رویش گل ها و گرده افشانی گیاهان افراد بیشتر دچار حساسیت فصلی می شوند.
نشانه های حساسیت فصلی:
علائم و نشانه هایی که در حساسیت فصلی تجربه می کنید بسته به نوع آلرژی که نسبت به آن حساسیت هستید، متفاوت می باشد و همچنین شدت نشانه ها در حساسیت های مختلف متفاوت است.نشانه های رایج حساسیت فصلی میتواند شامل موارد زیر باشد:
گرفتگی بینی
سرفه کردن
خستگی
سردرد
خارش در نواحی چشم، گلو و بینی
آبریزش بینی و عطسه
افزایش فشار در سینوس ها در اطراف بینی و گونه ها
گلودرد که با التهاب مخاط تشدید می شود.
گرفتگی گوش
چگونه میتوانیم حساسیت فصلی را درمان کنیم؟
شما نمیتوانید از بروز حساسیت های فصلی به طور کامل جلوگیری کنید اما میتوانید قرار گرفتن در معرض آلرژی را کاهش دهید و درنتیجه بروز حساسیت فصلی را به حداقل برسانید.
در بیشتر بیماری ها، اصلاح سبک زندگی میتواند میزان درگیری با آن را کاهش دهد . چند راهکار مفید جهت اصلاح سبک زندگی افراد در زیر آورده شده است:
در فصولی که حساسیت فصلی شما شروع می شود سعی کنید لباسهایتان را برای در تماس نبودن با آلرژی شست و شو دهید.
درب و پنجره ها را در طول شب ببندید و سعی کنید در خانه وماشین از فیلتر هوا استفاده کنید.
استفاده از درمان های دارویی نیز بسیار موثر است. داروهایی که برای درمان حساسیت فصلی و کاهش نشانه های آن استفاده می شود عبارتند از:
- آنتی هیستامین ها: این دسته از داروها با کاهش هیستامین هایی که باعث بروز علائم حساسیت های فصلی می شوند میتوانند در امر درمان موثر واقع شوند. یه یاد داشته باشید که آنتی هیستامین ها دارای عوارض جانبی به خصوص عوارض آنتی کولینرژیکی هستند؛ مانند: خواب الودگی، خشکی دهان، تاری دید، یبوست، مشکل در دفع ادرار، گیجی و سبکی سر.
- دارو های ضد احتقان: این دارو ها میتوانند گرفتگی ها را از جمله گرفتگی بینی به طور موقت تسکین دهند و اغلب به فرم های قرص و اسپری در بازار قابل دسترس هستند.
- دسته ای از دارو های حساسیت های فصلی ترکیبی از آنتی هیستامین ها و ضد احتقان ها هستند که تاثیر بیشتری بر تاثیر علائم حساسیت فصلی دارند.
- ایمنونوتراپی : این روش نوعی واکسن است که به کمک آن بدن شما نسبت به ماده آلرژنی که قبلا به آن حساس بوده مقاوم می شود.ایمونوتراپی آلرژنی فرایندیست که در آن دوز های زیاد شونده از آلرژن مورد نظر تجویز می شود تا پاسخ های سیستم ایمنی را کاهش دهد یا بطور کامل برطرف کند. این روش بی خطر است و میتواند شکل موثری از درمان باشد. نکته ای که درباره ایمونوتراپی حساسیت فصلی باید بعد از فصل مواجهه با آلرژن انجام شود تا فرد برای سال بعد آماده شود.توجه داشته باشید که ایمونوتراپی زمانی موثر است که در تمام طول سال ادامه داشته باشد.
- کورتیکو استروئید ها بصورت اسپری بینی به منظور کاهش التهاب و احتقان مخاط بینی. اسپری های بینی نسبت به داروهای خوراکی دارای عوارض کمتراست. هنگامی که سایر درمان ها بی اثر باشند کورتیکو استروئید ها ممکن است به صورت خوراکی یا تزریقی برای مدت کوتاهی مثلا 10 روز مصرف شود.اگر کورتیکو استروئید ها به مدت طولانی از طریق خوراکی یا تزریقی مصرف شوند میتواند عوارض جانبی جدی ای داشته باشند.
- قطره چشمی؛ شستن چشم ها با استفاده از اشک مصنوعی میتواند به کاهش سوزش آن کمک کند. در طول درمان باید از قرار گرفتن در معرض آلرژن ها خودداری کرد.در طول دوره های التهاب ملتحمه نباید از لنز های چشم استفاده کرد.از قطره های چشمی میتوان زمانی که پیش بینی میشود فرد در معرض آلرژن قرار بگیرد استفاده کرد.
- شست وشوی منظم سینوس ها با آب گرم و محلول نمک ممکن است به شل شدن و شسته شدن مخاط و هیدراته و مرطوب شدن آن کمک کند.
تشخیص حساسیت فصلی:
بررسی و معاینه توسط پزشک
تست پوستی و یا ایمونوگلوبولین مخصوص آلرژن
تشخیص آلرژی فصلی بر اساس نشانه ها و زمانیست که این حالت رخ میدهد.به طور معمول هیچ آزمایشی لازم نیست اما گاهی اوقات ترشحات بینی برای بررسی اینکه ایا حاوی ائوزینوفیل است یا خیر بررسی می شود. ائوزینوفیل نوعی گلبول سفید است که در طی یک واکنش آلرژیک به تعداد زیادی تولید می شود.
تست حساسیت پوستی:
تست های پوستی می تواند به تایید تشخیص و شناسایی آلرژن کمک کند.برای انجام این آزمایش، یک قطره از هر عصاره روی پوست قرار داده می شود و سپس با سوزن آن را میکشند. در این زمان باید بررسی شود تا ببینیم آیا نشانه های ورم و تغییر رنگ و قرمز شدن ناحیه مشاهده میشود یا خیر. بدین ترتیب میتوان عامل ایجاد حساسیت فصلی را شناسایی کرد.
درصورتی که نتایج تست پوستی مشخص نباشد، آزمایش ایمونوگلوبولین انجام می شود. برای انجام این آزمایش از فرد نمونه خون گرفته می شود.
چه عواملی میتواند شانس بروز حساسیت فصلی را در افراد بالا ببرد؟
- قرار گرفتن در معرض انواع گرده و گل . مثلا بو کردن گل ها و رفتن به پارک و یا باغی که پر از گل و درخت و گیاهان گرده افشان باشد.
- کپک مواد غذایی
- داشتن حیوانات خانگی و مواجهه با شوره حیوانات و یا موی بدن یا پر آنها.
- نقل مکان. اگر برای مدت طولانیی در منطقه ای ساکن هستید و اخیرا به منطقه جدیدی نقل مکان کرده اید؛ قرار گرفتن در معرض پوشش گیاهی جدید یک منطقه میتواند عامل تاثیرگذاری در بروز حساسیت فصلی باشد.
- قرار گرفتن در معرض گرد و غبار
دارو هایی که برای کمک به درمان حساسیت های فصلی استفاده میشوند عبارتند از:
سیتریزین، استامینوفن، دیفن هیدرامین، فنیل الانین، زادیتن، ایروکاست، کتوتیفن و ترفنادین و استمیزول
منابع:
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1034/j.1398-9995.2003.00076.x
https://bestpractice.bmj.com/topics/en-us/232
https://www.zyrtec.com/allergy-guide/outdoors/understanding-seasonal-allergies
محصولات مرتبط
نظر دهید