میگرن بیماری است که با سردرد های مداوم و سخت مشخص می شود و معمولا با اشکالات زودگذر در جریان خون مغز و استفراغ و حالت تهوع همراه است.این بیماری با یک نوع سردرد شدید و ناتوان کننده که معمولا در یک طرف سر بصورت درد ضربان دار که همراه آن علائم دیگری مانند : تهوع ، استفراغ و مشکلات بینایی  شایع می باشد. حمله های این سردرد میتواند بین 2 الی 72 ساعت طول بکشد.تعداد حملات میگرن در افراد ممکن است از چندبار در هفته تا یکبار در سال متغیر باشد. میگرن هر دو جنس را تحت تاثیر قرار میدهد اما معمولا در خانم ها شایع تر است. همچنین این بیماری میتواند جنبه ارثی داشته باشد.

آغاز این بیماری از حولی سن بلوغ است و در میانسالی از نظر شدت و دفعات تکرار کاهش پیدا می کند. حملات معمولا صبح آغاز شده و نشانه های اولیه آن تاری دید یا ظهور نقاط رنگی در میدان بینایی است.

انواع میگرن:

میگرن کلاسیک

این میگرن عموما یک طرف سر و بصورت ضربان دار اتفاق می افتد. قبل از شروع درد بیمار دچار تغییرات بینایی که بصورت جرقه های بینایی هستند می شود. بیشتر بیماران حداقل یک حمله را در طول هفته تجربه میکنند و معمولا بین 2 الی 24 ساعت به طول می انجامد. بیمار در این مرحله دچار تهوع، استفراغ، گریز از نور، سستی و در موارد خیلی حاد اختلال در حس نیمه بدن و تکلم می شود.

میگرن غیر کلاسیک

این نوع سردرد بیشتر دو طرفه بوده و ضربان دار است. درد بیشتر در دور حلقه چشم احساس میشود. این نوع میگرن شیوع بیشتری دارد و با تهوع و استفراغ همراه است.

علت ایجاد درد میگرن:

در گذشته باور بر این بود که تحریک گیرنده های درد سه قلو به دلیل تنگ و گشاد شدن عروق مننژ به واسطه سیستم عصبی در مغز است اما امروزه باور براین است که این درد ناشی از یکسری فعل و انفعالات شیمیایی بین پیوند های پروتئینی و آزاد سازی مواد پپتیدی عصبی -التهابی است که باعث انقباض عروقی می شود. مکانیسم این درد به این گونه است که سردرد عمولا قبل از اینکه رگ ها گشاد شوند شروع می شود.این پپتید های التهابی رشته های عصبی را حساس می کنند و در نتیجه آنها به تحریکات معمول مانند ضربان نبض عروق واکنش می دهند و باعث این نوع درد می شوند.

عوامل موثر در ایجاد درد میگرنی در افراد مستعد:

بیدار ماندن شبانه، کار کردن زیاد ، خستگی بیش از حد و تغییرات الگوی خواب می تواند باعث بروز میگرن شود. البته طبق تحقیقات نشان داده شده است که این سردرد در خانم ها هنگام شروع قائدگی اتفاق می افتد. صدای بلند و نور خیلی زیاد میتواند باعث شروع درد شود. البته درباره منشا ایجاد این درد دو نظریه وجود دارد یکی این که این درد تحت عوامل محیطی ایجاد می شود و نیازمند فعال شدن نورون های ایجاد کننده درد اولیه ان است و نظریه دوم بیان میدارد که ممکن است فعال شدن گیرنده درد مورد نیاز نباشد و صرفا در نتیجه پردازش غیرطبیعی سیگنال های حسی در سیستم عصبی مرکزی ،درد ایجاد میشود.

تشخیص میگرن:

تا کنون هیچ روش ازمایشگاهی خاصی برای تشخیص بیماری میگرن پیدا نشده است و تمامی تشخیص ها بر اساس معاینه پزشک و بررسی شرح حال بیمار می باشد.

ریسک فاکتور های میگرن:

در صورتی که سابقه خانوادگی میگرن و یا الگوی زندگی ای دارید که شما را مستعد بیماری می کند، موارد زیر شانس بروز این درد در شما را تشدید میکند:

استرس و فشار عصبی

نوشیدنی های الکلی

استعمال دخانیات

داروها

خواب بیش از حد و یا کمتر از حد نیاز بدن

سازمان بهداشت جهانی میگرن را در رده ناتوان کننده ترین درد ها طبقه بندی میکند. تعداد زیادی از افراد درجهان از چنان درد شدیدی بواسطه میگرن رنج می برند که باعث میشود موقتا کارکردنشان در خانه یا محل کارشان مختل شود. در موارد نادر ممکن است درد میگرنی همراه با نشانه های اسهال، گرفتگی بینی، دردهای چنگه ای درشکم و احساس غیرطبیعی سرما و گرما و افسردگی بروز پیدا کند. بررسی های آماری نشان داده است که حدود 4 درصد از کودکان قبل از بلوغ دچار میگرن می شوند و پس از بلوغ این میزان به 6 درصد در مردان و تا 18 درصد در زنان افزایش پیدا می کند و همانطور که مشاهده می کنید آمار این بیماری در زنان به طور معنی داری از مردان بیشتر است.

مکانیسم بروز سردرد میگرن پیش از قائدگی:

میزان زیادی از درد های میگرنی به نوسانات هورمون های جنسی زنانه به خصوص استروژن پیش از قائدگی نسبت داده می شود. کاهش میزان استروژن قبل از قائدگی باعث تحریک بروز میگرن قائدگی می شود که نسبت به اشکال دیگر میگرن شدید تر و طولانی مدت تر است. این نوع از سردرد هنگام بارداری که میزان استروژن خون بالاست، فروکش میکند و با یائسگی و اتمام نوسانات هورمونی به پایان میرسد.

طبق بررسی هایی که انجام شده به این نتیجه رسیدند که 90 درصد افرادی که سردرد خود را به سینوس هایشان نسبت می دادند در واقع مبتلا به میگرن بوده اند.

ارتباط میگرن با سن:

میگرن در کودکان هم اتفاق می افتد اما مدت زمان ان طولانی نیست و به سرعت بهبود پیدا می کند.با افزایش سن از تعداد حملات کاسته می شود و  به طول مدت آن اضافه می شود. میزان و شدت حمله در افراد مختلف متفاوت است اما بطور کلی پس از 55 سالگی به ندرت اتفاق می افتد.

درمان میگرن:

برای میگرن هم درمان های دارویی وجود دارد وهم درمان های خانگی که تاثیر آنها بدون شک اگر بیشتر از دارودرمانی نباشد، کمتر از آن هم نیست. برای درمان های خانگی، به محض اینکه احساس کردید درد در مرحله آغاز شدن است، روی سر خود و مکان درد یک پارچه سرد یا کیسه یخ بگذارید و یا اینکه صورتتان را با آب سرد بشویید. برای مدتی (حداقل 1ساعت) در اتاق ساکت و تاریک دراز بکشید و سعی کنید سرتان را تکان ندهید. در این مرحله توصیه می شود که چشمان خود را با یک شال و یا چشم بند ببندید و سعی کنید بخوابید.صدا، نور، بو (به خصوص بوهای ناشی از ادویه جات در آشپزی و بوی سیگار) را به حداقل برسانید. در مدتی که حملات میگرنی اتفاق می افتد از مطالعه خودداری کنید.

برای دارو درمانی هم داروهای زیادی موجود هستند اما پزشکان بر این باورند که اولین راه حلوگیری از بروز این حملات تجویز داروهاییست که در ترکیبات خود دارای ارگوتامین هستند. ارگوتامین باعث می شود که مویرگ های مغزی منقبض شوند. برای تخفیف درد پس از شروع حملات طیف گسترده ای از داروها موجود هستند مانند:

ترکیب استامینوفن و کدئین

ارگوتامین همراه با کافئین بصورت خوراکی ،شیاف یا استنشاقی

آنتی هیستامین برای گشاد کردن رگها

داروهای ضداستفراغ برای کم کردن تهوع و استفراغ

داروهایی مثل سوماتریپتان( به محض شروع نشانه هایی از سردرد میگرنی مصرف شود) ، ضدافسردگی های سه حلقه ای . و ضدافسردگی های سه حلقه ای برای پیشگیری از حملات و داروهای مسدود کننده کانال های کلسیمی

استفاده از مکمل های دارویی حاوی منیزیم،ویتامین دی،ملاتونین و کوکیوتن

پیشگیری از میگرن:

  • کم کردن میزان استرس و عصبانیت در زندگی روزمره.
  • مصرف داروهایی که میتوانند از حملات پیشگیری کنند.
  • تغذیه مناسب و مصرف صبحانه به محض بیدار شدن و قرارنگرفتن در موقعیت های گرسنگی شدید ویا مصرف غذاهای خیلی سنگین.
  • قرارنگرفتن در معرض دود سیگار و نوشیدنی های الکلی
  • قرار نگرفتن در نور خیلی شدید .
  • نور مناسب هنگام مطالعه و انجام کار های روزمره.

منابع:

https://link.springer.com/article/10.1007/s10194-009-0130-6

https://headachejournal.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1526-4610.2010.01670.x

https://headachejournal.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1046/j.1526-4610.2001.041007638.x

http://eprints.ajaums.ac.ir/1491/1/journal%20of%20paramedicine%20faculty%20No.5_split_3.pdf