پسوریازیس یک بیماری پوستیست که باعث ایجاد لکه های پوسته پوسته شونده می شود. این بیماری جزو دسته بیماری های خود ایمنی طبقه بندی می شود. پسوریازیس روی پوست های قهوه ای ، سیاهپوستان و سفید پوستان لکه های پوستی می توانند صورتی یا قرمز باشند و پوسته هایی که روی این لکه ها تشکیل می شوند میتوانند سفید یا نقره ای به نظر برسند. البته به یاد داشته باشید که در افرادی که سیاهپوست هستند یا پوست قهوه ای رنگ دارند، لکه ها می توانند به رنگ بنفش یا قهوه ای تیره به نظر برسند و پوسته ها نیز خاکستری رنگ باشند. اگرچه بیماری پسوریازیس در سراسر جهان شایع می باشد اما میزان شیوع آن در نقاط مختلف متفاوت است.  پسوریازیس در ایالات متحده آمریکا حدود 2 درصد افراد را تحت تاثیر قرار میدهد که این میزان، نرخ تقریبا بالایی به حساب می آید. شیوع پسوریازیس در گروه های قومیتی خاصی مانند ژاپنی ها بسیار پایین است و حتی در بومیان استرالیا و سرخپوستان آن منطقه وجود ندارد.

بیماری پسوریازیس می تواند در هر سنی شیوع پیدا کند و تعیین سن دقیق شیوع آن تاکنون ممکن نبوده است.  اما بطور کلی ، میانگین سنی شروع اولین تظاهرات پسوریازیس میتواند در محدوده سنی 15 تا 20 سال باشد و محدوده سنی دیگر میتواند بازه 55 تا 60 سالگی باشد.

بیماری پسوریازیس یک بیماری مزمن می باشد که عموما دوره درمان طولانی دارد. این بیماری شامل دوره هایی می شود که عموما هیچ علامتی ندارد و فرد آگاه نیست که به پسوریازیس مبتلاست و یا علائم بسیار خفیف است و به دنبال این دوره های خفیف دوره های شدید تری پدید می آیند.

اما بیماری پسوریازیس چرا ایجاد می شود؟

در افراد مبتلا به پسوریازیس تولید سلول های پوستی افزایش پیدا می کند. سلول های پوستی به طور معمول هر سه تا چهار هفته یکبار ساخته و جایگزین می شوند اما در این بیماری، این فرایند تنها بین 3 تا 7 روز طول کشیده و به شدت تسریع پیدا می کند. و همین فرایند ایجاد سلول های پوستی باعث ایجاد لکه های پوستی مرتبط با پسوریازیس می شود. اگرچه علت و عامل دقیق این بیماری هنوز به درستی شناخته نشده است اما محققان بر این باورند که عامل آن مرتبط با بیماری و فرایند های خود ایمنی و اختلال در  کارکرد سیستم ایمنی بدن می باشد. سیستم ایمنی بدن شما به طور عادی در برابر عفونت و بیماری ها مقاوم است اما در افراد مبتلا به پسوریازیس به اشتباه ، سیستم ایمنی سلول های پوستی را عامل بیگانه شناسایی می کند و به آنها حمله می کند.

پسوریازیس میتواند بصورت ارثی در خانواده ها ایجاد شود اما نقش دقیق ژنتیک در ایجاد این بیماری هنوز به طور کامل شناخته شده نیست.

علائم و نشانه های پسوریازیس در بسیاری از افراد به دنبال یک رویداد خاص که بعنوان محرک شناخته می شود،شروع می شود و یا پیشرفت کرده و بدتر می شود. محرک های احتمالی شناسایی شده برای بیماری پسوریازیس شامل:

آسیب های پوستی، عفونت های گلو و استفاده از داروهای خاص می باشد.

این بیماری مسری نیست و نمی تواند از فردی به فرد دیگری سرایت کند. ضایعات پسوریازیس معمولا به طور متقارن بر سطح بدن توزیع می شوند. پوست سر، آرنج ، زانو، ناجیه لومبوساکرال و چین های بدن نواحی مستعد تشکیل ضایعات پسوریازیس هستند. پسوریازیس همچنین ممکن است در نواحی ای که دچار تروما شده اند ایجاد شوند  و درصورتی که بیماری پیشرونده یا کنترل نشده باشد میتواند منجر به پیشروفت و عمومیت در بدن شود به  طوری که لایه برداری ناشی از این بیماری آنقدر شدید می شود که بستر ناخن را نیز درگیر می کند.

تشخیص پسوریازیس

تشخیص این بیماری اغلب به راحتی با توجه به ظاهر آن انجام می شود. اما در موارد نادری ممکن است بخش کوچکی از پوست جهت انجام بی.پسی به آزمایشگاه فرستاده شود تا از وجود این بیماری اطمینان حاصل شود. توجه داشته باشید که بعضا ممکن است افراد مبتلا به پسوریازیس مبتلا به آرتریت پسوریازیس شوند که از عوارض این بیماری شناخته می شود و تشخیص قطعی آن بر عهده پزشک روماتولوژِست می باشد. بعضا ممکن است برای تشخیص بیماری و رد سایر بیماری ها مانند آرتریت روماتوئید از شما آزمایش خون نیز گرفته شود.

پسوریازیس می تواند در هر محلی از بدن ظاهر شود حتی پشت پلک ها، گوش ها ،لب ها ، دست ها و پاها و حتی ناخن ها. پلاک های ایجاد شده می توانند قسمت های کوچکی از پوست را درگیر کنند و یا میتوانند مناطق بزرگتری را تحت تاثر قرار دهند. ممکن است پوسته ها و ضایعات ناشی از پسوریازیس بطور همزمان در چند ناحیه از بدن وجود داشته باشند.

بیماری پسوریازیس پنج نوع مختلف دارد که ممکن است همزمان به بیشتر از یک نوع آن مبتلا شوید و درمان آن بسته به نوع و محل پسوریازیس متفاوت است.

درمان بیماری پسوریازیس:

هیچ درمان قطعی ای تا کنون برای این بیماری کشف نشده است اما طیف وسیعی از راهکار های درمانی وجود دارد که می تواند ضایعات پوستی را بهبود ببخشد و نشانه های ظاهری آن را تسکین دهد.

در بیشتر موارد اولین راهکار درمانی ای که مورد استفاده قرار می گیرد درمان های موضعی مانند استفاده از ترکیبات ویتامین D یا کورتیکو استروئید های موضعی می باشند. درمان های موضعی کرم ها و پماد هایی هستند که روی پوست و در محل ضایعه ایجاد شده ناشی از پسوریازیس استفاده می شوند. همچنین  برای درمان این بیماری از رتینوئید ها که همان ویتامین A مصنوعی است و می تواند به کاهش رشد سلولهای پوستی ، کاهش قرمزی و کاهش اگزما کمک کند، استفاده می شود.

درصورتی که راهکار های درمانی فوق موثر واقع نشوند و بیماری شما پیشرفته تر از این سطح باشد ممکن است از راهکار درمانی به نام فتوتراپی استفاده شود. در روش فتوتراپی پوست شما در معرض طیف خاصی از انواع اشعه ماورابنفش قرار می گیرد. در موارد خیلی شدید تر که درمان های فوق بی اثر هستند ممکن است از درمان های سیستمیک استفاده شود. این درمان ها داروهای خوراکی ای هستند که در کل بدن تاثیر میگذارند.

داروهایی نیز هستند که در صورت استفاده وخامت پسوریازیس را تشدید می کنند. مانند دارو های ضدمالاریا، داروی ایندومتاسین و لیتیوم.

چگونه با پسوریازیس زندگی کنیم؟

پسوریازیس مانند سایر بیماری های مزمن ممکن است بر بخش هایی از زندگی شما به غیر از سلامت جسمانی تان تاثیر بگذارد. پسوریازیس ممکن است بر سلامت عاطفی، روابط و نحوه مدیریت استرس شما تأثیر بگذارد. حتی می تواند بر بخش هایی از زندگی شما تأثیر بگذارد که انتظارش را ندارید، مانند لباس هایی که انتخاب می کنید. برای برخی افراد، زندگی با پسوریازیس می تواند یک چالش باشد. که باید بتوانید به مرور زمان توانایی برخورد و داشتن یک زندگی شاد را بدست بیاورید.

منابع:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1766861/pdf/v064p0ii18.pdf

https://www.nhs.uk/conditions/psoriasis/

https://www.psoriasis.org/about-psoriasis/