سندروم خستگی یک اختلال است که با خستگی متوسط تا شدید مشخص می شود. این خستگی با استراحت از بین نمیرود و با هیچ بیماری زمینه ای قابل توجیه نیست. سندروم خستگی همچنین میتواند به عنوان آنسفالومیلیت یا بیماری عدم تحمل فشار سیستمیک نامیده شود. علت سندروم خستگی مزمن هنوز به طور کامل شناسایی نشده است. از آنجایی که بسیاری از شرایط دیگر میتوانند علائم مشابهی را ایجاد کنند، تشخیص سندروم خستگی میتواند بسیار دشوار باشد.

علل سندروم خستگی هنوز کامل شناخته نشده است. اما برخی از نظریه های موجود بر این عقیده اند که ممکن است ناشی از عفونت ویروسی، تغییرات هورمونی، استرس روانی یا ترکیبی از عوامل مشابه باشد. سندروم خستگی یک مشکل گسترده است. بر اساس بررسی ها تخمین زده می شود که بیش از 2 میلیون آمریکایی مبتلا به سندروم خستگی هستند که بسیاری از آنها تشخیص داده نشده است. همچنین زنان دو برابر مردان در معرض ابتلا به سندروم خستگی هستند. این بیماری در افراد بالاتر از 40 سال شایع است و تمایل نژادی خاصی در آن وجود ندارد. سندروم خستگی اغلب از نظر ذهنی و عاطفی ناتوان کننده است و معمولا احتمال بیکار شدن این افراد و ناتوانی در عملکرد اجتماعی شایع به طور چشمگیری افزایش پیدا می کند. علاوه بر مشکلات اجتماعی و اقتصادی ، افرد مبتلا به سندروم خستگی مزمن با احتمال بیشتری اختلال عملکرد ذهنی را گزارش می کنند.

چه عواملی میتوانند باعث سندروم خستگی شوند؟

عفونت مجاری ادراری

حساسیت غذایی

تجمع سموم در بدن

کم خونی

کبد چرب

غذای ناکافی

خواب ناکافی

دیابت

بیماری های قارچی

بیماری های قلب

برخی از عفونت های ویروسی که در ارتباط با سندروم خستگی مورد بررسی قرار گرفته اند عبارتند از :

ویروس سرخجه

ویروس هرپس انسانی

ویروس راس ریور

ویروس اپشتین بار

عفونت های ناشی از باکتری ها از جمله کوکسیلا بورتنی و مایکوپلاسما پنومونیه نیز در ارتباط با سندروم خستگی مورد مطالعه قرار گرفته اند. در واقع از هر 10 نفر 1 نفر با ویروس راس ریور،EBV یا عفونت کلبسیلا دارای شرایطیست که معیار های سندروم خستگی را برآورده میکند. علاوه بر این محققان میگویند کسانی که علائم شدید هر یک از این سه عفونت را داشته باشند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سندروم خستگی در آینده هستند.

افراد مبتلا به سندروم خستگی کاها سیستم ایمنی ضعیفی دارند اما هنوز شواهد کافی ای مبنی بر اینکه ضعف ایمنی عامل سندروم خستگی باشد وجود ندارد. افراد مبتلا به سندروم خستگی ممکن است سطوح هورمونی غیر طبیعی داشته باشند .

ریسک فاکتور های سندروم خستگی:

سندروم خستگی بیشتر در بین افرادی با سن 40-50 سال دیده می شود. رابطه جنسی نیز نقش مهمی در ایجاد سندروم خستگی دارند و به همین دلیل زنان دو برابر بیشتر از مردا مبتلا به این سندروم می شوند. عوامل دیگری که ممکن است خطر ابتلا به سندروم خستگی را افزایش دهند عبارتند از استعداد ژنتیکی، آلرژی ، فشار و فاکتور های محیطی .

نشانه های سندروم خستگی:

نشانه های سندروم خستگی بسته به فرد و شدت بیماری متفاوت است. شایع ترین علامت آن خستگی می باشد که به حدی شدید است که در فعالیت های روزانه شما اختلال ایجاد می کند.

برای تشخیص سندروم خستگی توانایی برای انجام فعالیت های روزانه کاهش قابل توجهی پیدا می کند. این موضوع باید برای مدت حداقل 6 ماه ادامه پیدا کند و با استراحت در بستر قابل درمان نیست. همچنین پس از فعالیت های جسمی یا ذهنی دچار خستگی شدید می شوند که به آن بی حالی پس از فعالیت می گویند. این موضوع میتواند تا 24 ساعت پس از فعالیت نیز ادامه دارباشد.

سندروم خستگی همچنین میتواند مشکلات خواب را ایجاد کند مثل بی خوابی مزمن و سایر اختلالات خواب

علاوه بر این، ممکن است نشانه هایی مثل از دست دادن حافظه و کاهش غلظت و عدم تحمل ارتوستاتیک ( تغییر حالت از خوابیده یا نشسته به حالت ایستاده باعث سبکی سر ، سرگیجه یا غش کردن میشود)

نشانه های فیزیکی شامل موارد زیر می باشد:

درد عضلانی

سردرد های مکرر

درد مفصلی

گلو درد مکرر

غدد لنفاوی حساس و متورم در گردن و زیر بغل

سندروم خستگی ممکن است بعضی افراد را به طور چرخه ای تحت تاثیر قرار دهد و در دوره هایی احساس بهبود و در دوره هایی احساس بدتر شدن دارند. حتی گاهی از اوقات علائم ممکن است به طور کامل ناپدید شوند که به آن اصطلاحا بهبودی می گویند. با این حال نشانه ها ممکن است مجددا عود کنند که به آن دوره عود می گویند. این چرخه ممکن است مدیریت علائم را برای شما تا حدودی دشوار کند.

تشخیص سندروم خستگی:

تشخیص سندروم خستگی یک موضوع بسیار چالش بر انگیز است. هیچ غربالگری پزشکی ای برای سندروم خستگی وجود ندارد . نشانه های آن مشابه بسیاری از بیماری های دیگر می باشد. بسیاری از افراد مبتلا به سندروم خستگی بیمار به نظر نمیرسند بنابراین ممکن است پزشکان از نظر تشخیص بیماری آن ها با مشکل مواجه شوند.

به منظور تشخیص سندروم خستگی، پزشک سایر علل بالقوه را رد می کند و سابقه پزشکی شما را تحت بررسی قرار میدهد. آنها همچنین درباره مدت زمان و شدت خستگی شما سوال می کنند. رد کردن سایر علل بالقوه خستگی بخش مهمی از فرایند تشخیصی است .

برخی از شرایط با علائم مشابه سندروم خستگی عبارتند از:

مونو نوکلئوز

بیماری لایم

لوپوس

کم کاری تیروئید

فیبرومیالژیا

چاقی شدید

اختلالات خواب

اختلال افسردگی اساسی

عوارض جانبی برخی داروها مثل آنتی هیستامین ها و الکل، می تواند نشانه های سندروم خستگی را تقلید کند. به دلیل شباهت بین نشانه های سندروم خستگی و بسیاری از شرایط دیگر مهم است که درباره نشانه های خود توضیحات دقیق و کافی را به پزشکتان ارائه کنید.

درمان و مدیریت سندروم خستگی

در حال حاضر هیچ درمان خاصی برای سندروم خستگی وجود ندارد. هر فردی علائم متفاوتی دارد و بنابراین ممکن است برای مدیریت اختلال و تسکین علائم خود به انواع مختلف درمان نیاز داشته باشند. درمان های موثر بیشتر بر اصلاح سبک زندگی افراد متمرکز هستند.

محدود کردن یا حذف مصرف کافئین میتواند به خواب بهتر و کاهش بی خوابی شما کمک کند.

از مصرف نیکوتین و الکل نیز بپرهیزید.

سعی کنید در صورتی که چرت زدن باعث اختلال در خواب شب شما می شود، از چرت زدن در طول روز بپرهیزید .

یک برنامه روتین برای ساعت خواب خود داشته باشید. هرشب در ساعت مشخصی به رختخواب بروید و در ساعت مشخصی بیدار شوید.

دارو درمانی

به طور معمول هیچ دارویی نمیتواند تمام نشانه ها را در شما درمان کند. همچنین نشانه های شما ممکن است در طول زمان تغییر کند بنابراین ممکن است دارو ها تاثیر مناسبی نداشته باشند. در بسیاری از موارد سندروم خستگی ممکن است ناشی از افسردگی باشد . ممکن است به درمان با یک ضد افسردگی اساسی با دوز کم یا ارجاع به یک ارائه دهنده سلامت روان نیاز داشته باشید.

منابع:

https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2012/1015/p741.html

https://www.healthline.com/health/chronic-fatigue-syndrome#treatment